Fotoğrafın 200 Yıllık Yolculuğu
Fotoğraf çekmek artık hepimizin her gün yapabildiği bir eylem. Güzel bir manzaradan tutun, az sonra yiyeceğimiz yemeğe, anlık mutluluklarımıza, anılarımıza kadar çevremizdeki her şeyi artık her an kayıt altına alabiliyoruz. Peki, cebimizden bir telefon çıkaracak kadar kolay yapılabilen fotoğrafçılıkta bu seviyeye nasıl ulaştık? Fotoğrafın 200 yıllık yolculuğunda büyüklü küçüklü kilometre taşlarını sizin için derledik.
Yazı: Nihan ÖZGEN
1802 – Thomas Wedgwood ve Sir Hamphey Davy, gümüş nitratın ışığa duyarlı olduğunu ve yüzey üzerinde görüntü üretmek için kullanılabileceğini duyurdu.
1806 – William Hyde Wollaston, Aydınlık Kutu (Camera Lucida) adı verilen aygıtı buldu.
1807 – Yüzey üzerinde çizerek resmetme tekniğinde aydınlık kutu kullanıldı.
1816 – Nicéphore Niepce, karanlık kutuyu kullanarak ışığa duyarlı yüzey üzerine görüntü kaydetti.
1819 – Sir John Herschel, yüzey üzerine pozlanan görüntünün kalıcı olmasını sağlayan hiposülfit maddesini buldu.
1822 – Niepce, ışığa duyarlı yahuda bitümü maddesini kullanarak gravür ve resim kopyaladı.
Louis J. M. Daguerre, Paris’te Diorama gösterisine başladı.
1824 – Niepce, yahuda bitümü maddesi kaplı yüzey üzerinde doğrudan pozitif görüntü elde etti. Buna Helyografi adını verdi.
1827 – Niepce ilk fotoğrafı çekti. Bu, Niepce’nin evinin penceresinden yaklaşık 8 saatte çektiği, dünyanın ilk fotoğrafıdır: Le Gras’ta Pencere Manzarası. Niepce, Sofra adlı helyografını çekti.
1829 – Niepce ve Daguerre bir ortaklık anlaşması imzalayarak fotoğrafın geliştirilmesiyle ilgili olarak 10 yıl birlikte çalışma kararı aldılar.
1830 – Daguerre gümüş ve iyotu kullanarak ışığa çok daha duyarlı yüzey elde etti.
1833 – Daguerre, gümüş iyot levha üzerine gizli görüntü elde etti.
William Henry Fox Talbot, ışığa duyarlı yüzey üzerinde negatif siluet görüntüleri elde etti. Yüzey üzerindeki bu görüntülere Fotojenik Çizim adını verdi.
1835 – Talbot, ilk fotoğrafını, yani Lacock Abbey’deki Demir Pencere adlı fotoğrafı çekti.
İlk Otoportre - 1837
1837 – Daguerre, gümüş iyot kaplı levha üzerindeki görüntünün tuz çözeltisi kullanarak kalıcı olmasını sağladı.
Daguerre, yeni bir fotoğraf yöntemi olan Dagerreyotip’i buldu.
İlk otoportre çekildi.
İlk Fotoğraf Makinesi - 1839
1839 - Dagerreyotip, Fransız Bilimleri Akademisi tarafından duyuruldu.
Talbot’un 1835’te çektiği fotojenik çizimleri Kraliyet Akademisi tarafından açıklandı.
Hippolyte Bayard, duyarlı kâğıt üzerinde doğrudan pozitif görüntü elde etti.
Josef Max Petzvac nitelikli objektifi geliştirdi.
Daguerre ve Alphonse Giroux ilk fotoğraf makinesini piyasaya sundu.
1840 – Dagerreyotip hızla yayılmaya başladı.
Talbot, Kalotip yöntemini buldu. (Yarı saydam durumdaki kâğıt üzerinde fotoğraf negatifleri elde etme yöntemi)
David Octavius Hill ve Robert Adamson portre fotoğrafçılığına yönelik çalıştılar.
1841 – Talbot, Kalotip’in patentini aldı.
1843 – Anna Atkins, içinde fotoğrafın yer aldığı ilk kitabı yayınladı.
1845 – Hill ve Adamson, Newhavenlı Balıkçı Kadınlar adlı toplumsal belgeci fotoğraf örneğini çektiler.
1848 – Claude Felix Abel Niepce de Saint Victor, negatif görüntü elde etmek için albüminde duyarlı hale getirilmiş cam yüzeyi kullandı.
1849 – Stereofotoğraf ortaya çıktı. Üç boyutlu görüntü sağlamaya yönelik olarak, iki görüntü üreten çift objektifli fotoğraf makinesi geliştirildi.
Maxime Du Camp, Mısır’daki tarihi eserlerin fotoğrafını çekti. Böylece gezi fotoğrafçılığı başladı.
1850 – Albert Southworth ve Josiah Hawes’in dagerreyotip çalışmalarıyla fotoğraf, sanat ortamına yöneldi.
1851 – Talbot, kıvılcım gibi parlayan bir elektrik ışık kaynağını kullanarak ilk kez an fotoğrafı çekti.
Talbot, 1/1000 örtücü değeriyle fotoğraf çekti.
1852 – Gaspard F. T. Nadar, Fotoğrafçının Eşi adlı fotoğrafı çekti.
Savaş Fotoğrafçılığı Başladı - 1856
1856 – Roger Fenton, Kırım Savaşı’nda fotoğraf çekti. Bu şekilde basın fotoğrafçılığı başladı.
1857 – Askar Rejlander, Hayatın İki Yolu adlı birleştirilmiş negatiflerden oluşan allegrolik fotoğrafını çekti.
1858 – Henry Peach Robinson, Sönen Hayat adlı birleştirilmiş negatiflerden oluşan fotoğrafını çekti.
İlk Hava Fotoğrafı - 1860
1860 – Nadar, bir balonun içinden Paris’i havadan fotoğrafladı.
İlk Renkli Fotoğraf - 1861
1861 – Charles Coleman Sellers, Kinemaskop adlı aygıtı geliştirdi.
Thomas Sotton, tek objektifli refleks fotoğraf makinesinin patentini aldı.
Nadar ilk kez yapay aydınlatma kaynaklarıyla fotoğraf çekti.
Tarihteki ilk renkli fotoğraf, elektromanyetik teorisinin gelişimi hakkında yazılarıyla tanınan İskoç Fizikçi James Clerk Maxwell tarafından 1861 yılında çekildi.
Esin Perisinin Fısıldayışı - 1865
1865 – Julia Margaret Cameron, ilk kadın fotoğrafçı olarak Esin Perisinin Fısıldayışı adlı fotoğrafını çekti.
1869 – Louis Ducos du Hauron renkli fotoğrafı geliştirdi.
1870 – Étienne-Jules Marey fotoğraf teknolojisini kullanarak, uçan kuşların hareketlerini belirlemeye yönelik çalışmalar yaptı.
Devam Eden Hareketlerin Fotoğraflanması - 1873
1873 – Eadweard Muybridge, dörtnala giden bir atın bütün hareketlerini kayıt altına almayı başardı.
1876 – Pierre – Jules Cesar, fotoğraf tabancası adlı aygıtla Venüs’ün Güneş’in önünden geçişinin fotoğrafını çekti.
1877 – Muybridge, birden çok fotoğraf makinesiyle 1/1000 örtücü hızıyla uçan hareketinin aşamalarını belirleyen fotoğraflar çekti.
1879 – George Eastman, fotoğrafın kitlesel üretimini sağlayacak olan duyarkat üretme makinesini geliştirdi.
Fotoğraf Tüfeği - 1882
1882 – Etienne-Jules Marey, fotoğraf tüfeği adlı birden çok fotoğraf makinesinin bir arada yer aldığı aygıtı geliştirdi.
1885 – Eastman American Film Şirketi ilk şeffaf tabanlı negatif fotoğraf filmini tanıttı.
İlk Kodak Kutu Kamera - 1884-1888
1888 – Fotoğraf malzemeleri üreten Kodak adında bir şirket kuruldu. Kodak, “Siz çekim düğmesine basın, gerisini biz yaparız.” tanıtımıyla 25 dolara satılan ve 100 kare film yüklü fotoğraf makinesini piyasaya sundu.
1889 – İlk roll film piyasaya çıktı.
1890 – Edison, film yüzeyine hareketli görüntü kaydetmeyi sağlayan Kinetograf adlı aygıtı geliştirdi.
1894 – Edison, Kara Maria adlı güneş ışığından yararlanan hareketli görüntü çekimi yapılan stüdyosunu kurdu.
İlk kineteskop salonu New York’ta açıldı ve Edison’un çektiği filmler New York’ta gösterime başladı.
Kodak Cep Fotoğraf Makinesi - 1895
1895 – Kodak, cep fotoğraf makinesini duyurdu.
1896 – Lumiere kardeşlerin görüntü yönetmenlerinden Promio, İstanbul’da kısa filmler çekti.
1897 – İstanbul’da sinematograf gösterisi yapılmaya başlandı.
1900 – İlk kez bir fotoğraf makinesi Brownie, 1 dolar fiyatla piyasaya çıktı.
1902 – Alfred Stieglitz’in editör ve yayıncısı olduğu Camera Work yayın hayatına başladı.
1907 – Edouard Belin ilk kez Paris-Lyon-Bordeaux’ya ve yeniden Paris’e telefoto aktarımı yaptı.
1908 – Gabriel Lippmann, renkli fotoğrafın çoğaltma yöntemi konusundaki çalışmalarıyla Nobel Ödülü’nü kazandı.
İlk Leica Kamera - 1914
1914 - Leitz'de bir mühendis olan Oskar Barnack, filmi yatay olarak taşıyarak 24x36 mm'lik görüntü çerçevesi oluşturan bir prototip fotoğraf makinesi tasarladı. Kamera, Almanya'daki Leitz fabrikasında üretime girdi. Adı ‘Leitz Camera’nın baş harflerinden oluşan Leica idi.
İlk Leica Kameranın Üretilmesi - 1884-1924
1926 - Renkli sualtı fotoğrafçılığı, Dr. William Longley ve National Geographic Fotoğrafçısı Charles Martin tarafından Meksika Körfezi'ndeki Florida Keys açıklarında fotoğraflanan bir domuz balığı fotoğrafı ile doğdu.
Sualtında İlk Renkli Fotoğraf - 1926
1927 - General Electric, günümüz flaş ampulünü icat etti.
Çift Objektifli Refleks Makine Rolleiflex Doğdu - 1929
1929 - Almanya'da Franke & Heidecke tarafından geliştirilen çift objektifli refleks makine Rolleiflex doğdu.
İlk 35 mm SLR - 1936
1936 - Hansa Canon fotoğraf makinesi üretildi.
İlk 35mm SLR Exakta piyasaya çıktı.
İlk Canon Makine - 1936
1948 - Edwin Land, tamamen yeni bir kamera türünü, Polaroid Model 95’i piyasaya sürdü. Bu, dünyanın ilk uygulanabilir anlık görüntü kamerasıydı.
1957 - Japon Asahi Optical tarafından tanıtılan Pentax adlı kamera, anında dönüş aynasına sahip ilk göz seviyesinde görüntülenen tek lensli refleks kamera oldu.
Nikon F Black Body - 1959
1959 – Eksiksiz lens sistemine, motor sürücülerine ve aksesuarlara sahip profesyonel kalibreli 35mm SLR Nikon F piyasaya sürüldü.
1960 - EG&G, ABD Donanması için derin su altı kamerası geliştirdi.
Earthrise - 1968
1968 - Dünya'nın fotoğrafı aydan çekildi. Earthrise adlı fotoğraf, şimdiye kadar çekilmiş en etkili çevre fotoğraflarından biri olarak kabul ediliyor.
1978 - Konica ilk bas-çek otomatik odaklamalı kamerayı tanıttı.
1980 - Sony, hareketli görüntüleri yakalamak için ilk tüketici video kamerasını çıkardı.
Dünyada Büyük Üne Kavuşacak Afgan Kızı Portresi, Steve McCurry Tarafından Çekildi - 1984
1984 - Canon, ilk dijital elektronik fotoğraf makinesini üretti.
Steve McCurry, dünyada en çok görülen portreyi, Afgan Kızı Portresi’ni fotoğrafladı.
1985 - Pixar, dijital görüntüleme işlemcisini tanıttı.
Toshiba ile Geliştirilen SRAM Bellek Kartı - 1988
1988 - Pazara hiç çıkmamış olsa da 1988 Fuji Fujix DS-1P önemli bir teknolojiyi, Toshiba ile geliştirilen çıkarılabilir bir SRAM (statik RAM) bellek kartının tanıttı.
1990 - Eastman Kodak, Photo Compact Disc'i dijital görüntü depolama ortamı olarak duyurdu.
Kyocera VP210 Mobil ile Fotoğrafçılığa İlk Adım - 1999
1999 - Kyocera Corporation, videoları ve fotoğrafları kaydetmek için dünyanın ilk kameralı cep telefonu olan VP-210’u tanıttı. Ve bugün sıkça kullandığımız bir kavram olan mobil fotoğrafçılık ile tanıştık.
KAYNAKÇA:
Kılıç, L. (2019). Fotoğraf ve Sinemanın Toplumsal Tarihi. Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
Smith, Ian Haydn. (2018). Fotoğrafın Kısa Öyküsü. İstanbul: Hep Kitap.
https://www.dickermanprints.com/a-brief-timeline-of-the-history-of-photography/
https://www.thoughtco.com/photography-timeline-1992306
https://www.photographytalk.com/history-of-photography-timeline-from-start-to-present-day
https://en.wikipedia.org/wiki/Timeline_of_photography_technology
Etiketler: kültür, fotoğraf, canon, kamera, ceptelefonu