Şu an Afrika’nın en büyük devleti olan Cezayir, 1518 yılında Barbaros Hayrettin Paşa tarafından İspanyollar’dan alınarak, devam eden üç asır boyunca Osmanlı Devleti’nin beylerbeyliği olmuştu. Halkın neredeyse tamamının Müslüman olduğu bu ülke hakkında hap bilgiler hazırlayarak size kısaca bilgi vermeye çalıştık.

Yazı ve Fotoğraflar: Tanin HELVACI

Afrika’nın en büyük devleti olan Cezayir, Berberi kökenli 22. Mısır Hanedanı’nın kurulmasıyla tarih sahnesine  girmiştir. M.Ö. 814-813 yıllarında Kartacalılar’ın eline geçen ülke, daha sonra Romalılar ve Bizanslılar tarafından işgal edilmiştir. 16. yüzyılda Oruç ve Hızır Reisler tarafından fethedilen Cezayir, Barbaros Hayreddin Paşa tarafından Osmanlı Devleti’nin bir beylerbeyliği haline getirilmiş ve üç asır Osmanlı idaresinde kalmıştır. 1830 senesinde Fransızlar tarafından ele geçirilmiş ve yüzyılı aşkın bir süre Fransa’nın sömürgeci yönetimi altında kalmıştır. Daha sonra 1950’lerde bağımsızlıklarını elde etmek için mücadele eden Cezayirliler, 1962’de “Cezayir Demokratik Halk Cumhuriyeti” adıyla bağımsızlığını ilan etmiştir.

Afrika kıtasının en zengin ülkelerinden biri olan Cezayir, yıllık 113,6 milyar dolarlık gayri safi milli hasıla ile kıtanın en büyük beşinci iktisadına sahiptir. Ülke önemli bir doğal gaz ve petrol üreticisi ve ihracatçısıdır. Ülkenin güney batısında demir, güney ucunda ise uranyum ve çinko yatakları bulunur. İhraç ettiği ürünler arasında mineral yakıtlar, yağların yanı sıra anorganik kimyasallar, gübreler, şeker ve mamulleri, organik kimyasallar yer alır. İthal ettiği ürünlerin başta gelenleriyse savunma araçları, elektrikli  ve elektronik araçlar, makineler, ulaşım araçları ve yedek parçaları, kimyasal maddeler ve gıda maddeleridir. Başlıca dış ticaret ortakları Çin, Fransa, İtalya ve İspanya’dır.

Sanayi

Sanayinin oldukça geliştiği ülkede petrole ve yan ürünlerine dayalı sanayi kuruluşlarının dışında çelik, çimento, gübre, tekstil, deri, cam, kağıt, kırtasiye, büro malzemeleri, şeker, meşrubat, mobilya, madeni eşya, plastik ve besin sanayileri de gelişmiştir. Çalışan nüfusun yüzde 12’si sanayi sektöründe iş görmektedir.

Tarım

Cezayir topraklarının yüzde 16’sı tarıma elverişlidir. Denize yakın yerlerde Akdeniz iklimi etkisi görüldüğünden zeytin gibi Akdeniz iklimi bitkileri yetişir. Cezayir, bakla tarımında dünya sıralamasında birinci, incirde beşinci, hurmada altıncı, kayısıda dokuzuncu, bademde onuncu gelir. Buna karşın tarım ürünlerinin büyük kısmını ihraç edemez.

Cezayir Mutfağı

Cezayir hem Afrika hem de Akdeniz ülkesi olduğundan Türk, Kuzey Afrika ülkeleri ve Akdeniz ülkeleri mutfaklarından etkilenmiştir. Cezayir mutfağının temelini kuzu eti oluşturur. Bu yüzden kuzu etiyle hazırlanan öğünler fazladır. En çok tüketilen yemekse sevgi ve bereketin sembolü olarak anılan buğdaydan yapılan Kuskus’tur. Kuskus buharda pişirilerek yanında kuzu veya tavuk eti ya da yalnızca sebze ve özel bir sos ile servis edilir. Kuskusun şekerli olanı da vardır. Cezayirliler geleneksel yemeklerin sonunda mutlaka kuru üzümlü ve şekerli kuskus ikram eder.

Cezayir İle İlgili Hap Bilgiler

• Ülkede trafik ışıkları yoktur, bombalama olaylarına karşı trafik sürekli akmak zorundadır ve araçların durması yasaktır. Genel olarak sokaklarda kadınlara raslanmazken, Kabyle bölgesinde gündelik yaşam baskısız ve rahat geçmektedir.
• Özellikle başkent Cezayir, ülkenin en modern ve gelişmiş yeridir. Kadınlar burada günlük yaşama dahil olabilmektedir. Sosyal hayat etkinlikleri için pek alternatifin olmadığı ülkede zaman zaman festivaller, konserler ve sergiler düzenlenmektedir.
• Ülkenin çoğunluğunun Müslüman olmasından dolayı alkollü içecekler her yerde satılmamaktadır. Başkent Cezayir’de lüks oteller ve restaurantlarda, ülkede üretilen Fransız şarapları sunulmaktadır.

• Cezayir turizme açılmamış - Türkler hariç - yabancıyı pek sevmeyen ve turist vizesinin zor alındığı ülkedir. Türkiye’den her gün dört uçak seferinin yapıldığı Cezayir, Türkler için bir çalışma alanı olmuştur. Üç yüz Türk firması Cezayir’de çalışmaktadır. Cezayirliler için ise ülkemiz bavul ticareti ve turizm olarak görülmektedir.
• Son yıllarda yaşanan iç karışıklıklar ve güçlenen radikal islam turizmi etkilemiştir. Başkent Cezayir modern görünümlü olmakla beraber, güneye gidildikçe çöl kapısı denilen Ghardaia - M’zab bölgesi Unesco Dünya Kültür mirası listesinde yer almıştır.
• Başkent Cezayir’den bir buçuk saatlik uçuşla ulaşılan Ghardaia ve iki saatlik bir araç yolculuğundan sonra ulaşılan Guerrera, yabancıların alınmadığı, otel vs. bulunmayan kapalı bir bölgedir. Bölgede Mozabitliler çoğunlukta olmasına rağmen, Arap nüfusla yapılan kavgalardan dolayı, bölgede çok sayıda asker ve polis bulunmaktadır.

• Kadınların tamamen beyaz çarşafla örtündüğü kentte, erkekler beyaz entari giydikleri için her taraf beyaz gezenlerle doludur. Mardin’in sokaklarını andıran yerleşimde çoğunlukla taşımalar eşşeklerle yapılmaktadır.
• Mozabiler 11. yüzyıldan beri burada yaşamaktadırlar. İbadi tarikatına ve kurallarına bağlı kapalı bir toplumdur. İnanç ve gelenekleri hiç değişmez. Libya, Fas ve Tunus’ta da bulunmaktadırlar.
• Halkının yüzde 99’unu Müslümanlar’ın oluşturduğu Cezayir’in resmi dini İslam’dır. Müslümanların büyük çoğunluğu Sünni olup, Sünniler’in de geneli Maliki ve az kısmı da Hanefi’dir. Kalan nüfusu Katolik Hristiyanlar ve az sayıdaki Yahudiler oluşturmaktadır.

 

Etiketler: kültür, fotoğraf

Yazdır